Bảo trì khắc phục/sửa chữa (CM) là gì? Phân loại & Quy trình thực hiện

Bạn đã từng nghe qua bảo trì khắc phục bao giờ chưa? Nếu chưa thì đây là một dạng bảo trì máy móc, thiết bị sau khi chúng gặp sự cố. Mục tiêu của loại hình này là khôi phục lại tình trạng ban đầu thiết bị và hoạt động lại ổn định. Để hiểu rõ hơn tất cả thông tin về bảo trì khắc phục, hãy xem ngay bài viết dưới đây!

Bảo trì khắc phục là gì? 

Bảo trì khắc phục còn được gọi là bảo trì sửa chữa (Corrective Maintenance) là các hoạt động được thực hiện để xác định, cô lập và sửa chữa sự cố của máy móc, thiết bị và hệ thống hư hỏng đột ngột hoặc các lỗi được phát hiện trong quá trình bảo trì định kỳ mà không nằm trong kế hoạch bảo trì.

Khi nào cần thực hiện bảo trì khắc phục?

Bảo trì khắc phục có thể được lên kế hoạch hoặc không lên kế hoạch, thường được thực hiện bởi 3 lý do sau:

• Khi một thiết bị, máy móc đột nhiên hỏng.
• Khi phát hiện lỗi tiềm ẩn qua quá trình kiểm tra.
• Khi một cuộc kiểm tra tình trạng phát hiện ra một vấn đề.

Có thể nói, không thể tránh khỏi việc bảo trì khắc phục, vì đội ngũ nhân viên bảo trì luôn phải trong tình trạng ứng phó với sự cố và hư hỏng máy móc và thiết bị. Tuy nhiên, không nên chỉ dựa vào bảo khắc phục mà quên đi các loại hình bảo trì khác như:

• Bảo trì tinh gọn (Lean Maintenance).
• Bảo trì tự quản (Autonomous Maintenance).giọng giản dị dễ hiểu
• Bảo trì phòng ngừa (Preventive Maintenance).
• Bảo trì dự đoán (Predictive Maintenance).
• Bảo trì sửa chữa khẩn cấp (Emergency Maintenance).
• Bảo trì dựa trên tình trạng (Condition Based Maintenance).

Bảo trì tự quản sẽ là giải pháp phù hợp khi những tài sản về thiết bị dễ dàng sửa chữa, thay thế linh kiện hoặc linh kiện có sẵn. Nhưng ở một số trường hợp, nó có thể dẫn đến tình trạng ngừng hoạt động và gây tốn kém. Các chuyên gia trong lĩnh vực quản trị sản xuất khuyên rằng 80% nên là hoạt động bảo trì phòng ngừa và 20% là bảo trì khắc phục.

Bảo trì khắc phục có những loại nào?

Nhiệm vụ của bảo trì khắc phục có thể được phân loại thành nhiều loại khác nhau, bao gồm:

• Sửa chữa hỏng hóc – Khôi phục thiết bị về trạng thái vận hành
• Đại tu lại – Khôi phục hoàn toàn thiết bị về trạng thái hoạt động ban đầu được ghi trong tiêu chuẩn bảo trì.
• Bảo dưỡng – Thực hiện các sửa chữa cuối cùng sau những hoạt động bảo trì sửa chữa lớn hơn.
• Thay thế – Tháo rời từng bộ phận và thay thế các phần bị hao mòn theo tiêu chuẩn và thông số ban đầu.
• Thu hồi – Loại bỏ những bộ phận không thể sửa chữa và thay thế bằng linh kiện thu hồi từ các tài sản không còn khả năng sử dụng.

5 loại bảo trì khắc phục trên có thể lên theo lịch trình hoặc không theo lịch trình. Bảo trì không lịch trình nghĩa là sửa chữa ngay lập tức không năm trong kế hoạch. Còn bảo trì theo lịch trình/theo kế hoạch là những hoạt động có thể được hoãn lại đến một ngày sau đó. Nếu có sự chậm trễ thì thường do ngân sách, thời gian và nhân sự còn hạn chế.

Bảo trì sửa chữa theo lịch trình/kế hoạch

Bảo trì theo kế hoạch có thể được chia thành 2 nhóm: Bảo trì chạy đến khi hỏng và bảo trì phòng ngừa.

• Bảo trì chạy đến khi hỏng là khi một thiết bị được phép chạy cho tới khi hỏng hóc, sau đó đem đi sửa chữa hoặc thay thế. Loại này chỉ phù hợp với các hệ thống không quan trọng hoặc dự phòng, dễ thay thế hoặc sửa chữa.
• Bảo trì phòng ngừa theo kế hoạch thường được thực hiện như một phần của bảo trì theo tình trạng, là các vấn đề sẽ được xác định và xử lý trong quá trình kiểm tra bảo trì.

Bảo trì sửa chữa không có lịch trình/không có kế hoạch

Ngược lại, bảo trì khắc phục không có kế hoạch là một hoạt động khắc phục sự cố xảy ra mà không có kế hoạch nào được lên sẵn trước đó. Ví dụ, bạn có một thiết bị cần kiểm tra sau 48 giờ sử dụng, nhưng nó lại hư hỏng chỉ sau 34 giờ hoạt động, lúc này bạn cần phải sửa chữa khẩn cấp ngoài kế hoạch.

Loại bảo trì này cần sự can thiệp ngay lập tức từ đội ngũ kỹ thuật viên bảo trì, mục tiêu để tránh thời gian ngừng hoạt động, gây gián đoạn sản xuất.

Quy trình bảo trì khắc phục

Bảo trì khắc phục thường sẽ được thực hiện qua 6 bước sau:

Bước 1 – Xác định sự cố

Đầu tiên, nhân viên vận hành hoặc giám sát khi phát hiện ra lỗi, hỏng hóc hoặc ngừng máy bất thường. Hãy ghi nhận lại thông tin gồm thời gian xảy ra sự cố, triệu chứng và mức độ ảnh hưởng.

Bước 2 – Báo cáo & yêu cầu bảo trì

Sau khi đã xác định được sự cố, hãy gửi thông tin đến bộ phận kỹ thuật viên bảo trì, hãy nói rõ mức độ nghiêm trọng để vấn đề này có thể xử lý ngay hay chờ tối ưu thời gian ngừng máy.

Bước 3 – Xác định nguyên nhân

Tiếp đến, kỹ thuật viên sẽ tiến hành kiểm tra và xác định bộ phận nào bị hư hao, lỗi vận hành hay do tác động môi trường bên ngoài thì tiến hành tới bước lên kế hoạch.

Bước 4 – Lên kế hoạch khắc phục

Dựa vào những thông tin từ nguyên nhân gây ra hỏng hóc thiết bị, bắt đầu lên kế hoạch chuẩn bị những thứ cần để khắc phục sự cố đó, bao gồm nhân lực, dụng cụ và phụ tùng thay thế. Hãy nhớ, trong kế hoạch cần đưa ra các biện pháp an toàn lao động khi thao tác sửa chữa thiết bị để tránh những chuyện không mong muốn xảy ra.

Bước 5 – Thực hiện sửa chữa

Tiến hành thay thế, sửa chữa hoặc cân chỉnh lại dựa vào bản kế hoạch. Đảm bảo phải tuân thủ mọi tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn trong lao động nhằm khắc phục sự cố.

Bước 6 – Kiểm tra lại & bàn giao

Cuối cùng, cần kiểm tra lại kết quả thực hiện bảo trì xem đã đạt yêu cầu chưa. Đây cũng là cơ sở để cải tiến và rút kinh nghiệm cho mỗi lần tái sự cố trong tương lai.

Lợi ích của bảo trì khắc phục

Bảo trì khắc phục có thể mang lại nhiều lợi ích khi được sử dụng như:

• Giảm thời gian ngừng máy: Nếu kỹ thuật viên bảo trì phát hiện một bộ phận trong khi thực bảo trì định kỳ, thì hành động khắc phục có thể làm giảm thời gian ngừng máy sau này khi xảy ra lỗi.
• Kéo dài tuổi thọ thiết bị: Các tài sản về máy móc, thiết bị nếu được sửa chữa và thay thế trước khi chúng ảnh hưởng tới bộ phận khác của máy sẽ kéo dài tuổi thọ của máy hơn, từ đó máy sẽ được vận hành trơn tru.
• Quy trình đơn giản: Quy trình bảo trì khắc phục rất đơn giản, nó chỉ dựa trên yêu cầu khi tài sản bị trục trặc. Nhờ vậy, nó cho phép các nhóm nhân viên bảo trì tập trung làm những việc khác.
• Giảm thiểu kế hoạch: Bảo trì khắc phục ít đòi hỏi về kế hoạch bảo trì phòng ngừa, ngay cả khi lập lịch sửa chữa.
• Giảm chi phí liên quan tới bảo trì: Loại hình bảo trì này có thể tiết kiệm được chi phí trong ngắn hạn vì khi nào có yêu cầu thì mới tiến hành sửa chữa. Điều này đúng với những sửa chữa hoặc thay thế đơn giản, ví dụ như sửa 1 bóng đèn bị cháy trong kho xưởng, nó có thể được sửa chữa nhanh chóng mà không tốn nhiều thời gian và chi phí cho kế hoạch bảo trì phòng ngừa.

Điểm hạn chế của bảo trì khắc phục

Bên cạnh những lợi ích ở trên, thì loại hình bảo trì này cũng có những mặt hạn chế như:

• Không thể dự đoán: Đây là nhược điểm lớn nhất của bảo trì khắc phục. Nếu một thiết bị bất ngờ hỏng hóng, nó sẽ gây ra gián đoạn các công việc khác. Việc bảo trì này có thể chậm và tốn kém, vì phải xác định nguyên nhân hỏng hóc trước rồi mới đặt mua linh kiện, phụ tùng về thay thế hoặc sửa chữa. Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng một chiến lược bảo trì chủ động và dự đoán.
• Vấn đề an toàn lao động: Do là bảo trì đột xuất, nên quá trình sửa chữa có thể gây ra các vấn đề như bị vội vàng không hoàn thành đúng cách. Ngoài ra, việc hành máy móc cho tới lúc hỏng hóc có thể gây ra các nguy hiểm tiềm ẩn cho người vận hành máy.
• Chi phí cao hơn nếu việc bảo trì gặp tình trạng nghiêm trọng: Việc vận hành thiết bị cho tới lúc hư hỏng có thể dẫn đến chi phí bảo trì theo thời gian cao hơn, do tình trạng thiết bị xuống cấp trước khi phát hiện ra sự cố. Điều này ảnh hưởng trực tiếp tới các bộ phận khác, vì phải cần thời gian sửa chữa hoặc thay thế.

Tại sao bảo trì sửa chữa lại quan trọng?

Bảo trì khắc phục quan trọng vì nó cho phép cơ sở sản xuất hoạt động trở lại với hiệu suất tối đa sau khi thiết bị gặp sự cố. Việc bảo trì này bao gồm việc sửa chữa, thay thế dựa trên mức độ ưu tiên của chúng. Mức độ ưu tiên liên quan an toàn lao động, sản xuất và thời gian ngừng hoạt động.

Các nhiệm vụ bảo trì sửa chữa ngoài kế hoạch có thể làm chậm dây chuyền sản xuất, nhưng thường thời gian ngừng hoạt động máy liên quan tới các nhiệm vụ khắc phục thấp hơn so với sự cố toàn bộ thiết bị. Việc triển khai các hành động khắc phục sẽ khôi phục lại thiết bị của bạn hoạt động bình thường trở lại càng nhanh càng tốt.

Bảo trì khắc phục cũng có thể thực hiện khi thiết bị hư hỏng hoàn toàn. Việc phát hiện hư hao và thay thế các bộ phận trước khi hư hỏng xảy ra sẽ giảm chi phí bảo trì và thời gian ngừng hoạt động không cần thiết. Những nhiệm vụ này có thể lên lịch trước tùy theo mức độ quan trọng, giúp giảm thiểu thiết bị hư hỏng.

Kết luận

Nhìn chung, bảo trì khắc phục có vai trò nhất định trong việc bảo trì tổng thể về máy móc, thiết bị và hệ thống. Do đó, đội ngũ kỹ thuật viên bảo trì cần biết khắc phục sự cố, bởi nó ảnh hưởng tới tiền bạc, tuổi thọ và tiến độ sản xuất.

Để tối ưu hiệu quả của bảo trì khắc phục, nên kết hợp với hoạt động bảo trì phòng ngừa, nhằm giúp nhân viên có thể phát hiện và báo cáo sớm sự cố. Bằng cách này, nó cho phép việc bảo trì được lên kế hoạch vào thời điểm thích hợp, trước khi xảy ra hỏng hóc nghiêm trọng.

Giải pháp để nâng cao công tác bảo trì, bảo dưỡng thiết bị là bạn hãy tham gia ngay Khóa học quản trị bảo trì & bảo dưỡng thiết bị xưởng sản xuất, với những chia sẻ thực tiễn từ chuyên gia chúng tôi, đã từng đào tạo cho hàng trăm doanh nghiệp sản xuất trong và ngoài nước.