Bạn đã từng tự hỏi công việc quản trị tài chính doanh nghiệp là gì và tại sao nó lại quan trọng như vậy? Trong môi trường kinh doanh biến động, vai trò của quản trị chính là yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp. Và có những mục tiêu và phương pháp quản trị tài chính hiệu quả nào? Hãy cùng Học viện PMS tìm hiểu các nội dung liên quan đến công việc quản lý tài chính trong doanh nghiệp ngay bài viết dưới đây.
Mục lục
1. Quản trị tài chính doanh nghiệp là gì?
Quản trị tài chính doanh nghiệp là một lĩnh vực quan trọng trong việc quản lý và điều hành các hoạt động tài chính của một doanh nghiệp. Nó liên quan đến việc lên kế hoạch, triển khai và kiểm soát các hoạt động tài chính nhằm đảm bảo sự ổn định và bền vững cho doanh nghiệp.
Hoạt động này cũng bao gồm các công việc như quản lý các nguồn vốn, ra quyết định về đầu tư, kiểm soát chi phí và quản lý rủi ro tài chính. Đồng thời, nó cũng bao hàm việc phân tích và đánh giá các thông tin tài chính, định giá doanh nghiệp, xác định các chiến lược tài chính phù hợp để đạt được mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp.
2. Mục tiêu của quản trị tài chính doanh nghiệp
2.1 Mục tiêu quản trị tài chính dài hạn
Trong hoạt động quản trị tài chính doanh nghiệp dài hạn, mục tiêu chính của doanh nghiệp là đảm bảo sự bền vững và phát triển lâu dài. Điều này bao gồm các công việc như quản lý và tối ưu hóa nguồn vốn. Mục tiêu dài hạn cũng liên quan đến việc duy trì và nâng cao giá trị cổ phiếu, tăng cường sức mạnh tài chính và cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.
2.2 Mục tiêu quản trị tài chính ngắn hạn
Quản trị tài chính doanh nghiệp ngắn hạn cần đảm bảo dòng tiền và thanh khoản ổn định, quản lý rủi ro tài chính và tối ưu độ hiệu quả sử dụng nguồn vốn. Mục tiêu ngắn hạn cũng bao gồm việc đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến quản trị tài chính và báo cáo tài chính.
3. Phương pháp quản trị tài chính doanh nghiệp hiệu quả
3.1 Hoạch định chi tiết chiến lược
Trước tiên, doanh nghiệp cần xác định mục tiêu tài chính cụ thể mà họ muốn đạt được, bao gồm cả mục tiêu dài hạn và ngắn hạn. Sau đó, họ cần phân tích môi trường kinh doanh và thị trường tài chính để hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng và cơ hội có sẵn. Dựa trên thông tin này, doanh nghiệp có thể xác định các chiến lược tài chính phù hợp, như tăng cường quỹ vốn, tái cấu trúc nợ, đầu tư vào các dự án sinh lợi, hoặc tối ưu hóa quản lý tiền mặt.
3.2 Phân bổ công việc cho từng bộ phận
Doanh nghiệp cần xác định các nhiệm vụ của từng bộ phận như: kế toán, kiểm toán, tài chính, đầu tư và các phòng ban khác có liên quan. Mỗi bộ phận sẽ đảm nhận vai trò cụ thể và có nhiệm vụ riêng để đảm bảo sự hiệu quả trong quá trình quản lý tài chính doanh nghiệp.
Hãy đảm bảo rằng mỗi bộ phận có đủ nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ của mình. Đồng thời, cần thiết lập các cơ chế giao tiếp và làm việc hợp tác giữa các bộ phận để đảm bảo thông tin và dữ liệu tài chính được chia sẻ một cách liền mạch và chính xác.
3.3 Xây dựng thành phần cơ cấu tổ chức phù hợp
Công việc xây dựng cơ cấu tổ chức cần xem xét các yếu tố như sự linh hoạt, tính tương thích và khả năng tương tác giữa các bộ phận và đơn vị. Điều này giúp tạo ra một môi trường làm việc hợp tác, nâng cao khả năng phối hợp và quản lý thông tin tài chính một cách hiệu quả.
3.4 Kiểm soát dữ liệu
Việc kiểm soát dữ liệu bao gồm việc thu thập và lưu trữ thông tin tài chính một cách cẩn thận và có hệ thống. Các dữ liệu tài chính cần được ghi chép đầy đủ, đúng thời điểm và đúng phương pháp kế toán áp dụng. Điều này đảm bảo rằng thông tin tài chính được tổng hợp và báo cáo một cách đáng tin cậy và chính xác.
4. Chức năng của quản trị tài chính doanh nghiệp
4.1 Ước tính các nhu cầu chi tiêu vốn
Quản lý tài chính cần phân tích và đánh giá các yếu tố như quy mô doanh nghiệp, chiến lược phát triển, dòng tiền dự kiến, vốn cố định, rủi ro và các yếu tố khác để ước tính chính xác nhu cầu chi tiêu vốn. Điều này giúp doanh nghiệp cân nhắc và lập kế hoạch tài chính một cách hợp lý, tránh tình trạng thiếu hụt hoặc lãng phí vốn, đảm bảo hoạt động kinh doanh được thực hiện một cách hiệu quả và bền vững.
4.2 Xác định thành phần nguồn vốn
Thành phần nguồn vốn có thể bao gồm vốn chủ sở hữu, vốn vay, vốn vay từ nhà đầu tư và doanh thu/lợi nhuận. Xác định thành phần nguồn vốn giúp doanh nghiệp tối ưu hóa sử dụng vốn và đáp ứng mục tiêu kinh doanh hiệu quả.
4.3 Lựa chọn nguồn vốn
Lựa chọn nguồn vốn đúng đắn và phù hợp có thể ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Khi lựa chọn nguồn vốn, doanh nghiệp có thể xem xét các phương thức sau đây:
- Vốn tự có: Đây là nguồn vốn doanh nghiệp tạo ra từ hoạt động kinh doanh và lợi nhuận tích lũy
- Vốn vay: Doanh nghiệp có thể vay vốn từ ngân hàng, tổ chức tài chính hoặc cá nhân khác.
- Huy động vốn từ nhà đầu tư: Bằng cách phát hành cổ phiếu, trái phiếu hoặc hình thức gọi vốn khác.
- Đối tác chiến lược:
Tìm kiếm đối tác chiến lược hoặc đầu tư liên doanh để chia sẻ nguồn vốn và phân chia rủi ro.
4.4 Xác định đầu tư nguồn vốn
Việc xác định đầu tư đúng cách và hiệu quả có thể mang lại nhiều giá trị, hỗ trợ doanh nghiệp mang lại doanh thu, qua đó có thể chủ động phát triển các dự án tiềm năng và thúc đẩy sự phát triển bền vững.
4.5 Giải quyết thặng dư
Thặng dư xảy ra khi doanh nghiệp có tổng thu nhập vượt quá tổng chi phí và các cam kết tài chính. Có một số phương pháp giải quyết thặng dư mà doanh nghiệp có thể áp dụng:
- Đầu tư lại vào hoạt động kinh doanh: Doanh nghiệp có thể sử dụng thặng dư để tăng cường vốn lưu động, mở rộng sản xuất, nâng cấp cơ sở hạ tầng, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, hay thực hiện các chiến lược mở rộng thị trường.
- Trả cổ tức cho cổ đông: Trong trường hợp doanh nghiệp là công ty cổ phần, giải quyết thặng dư bằng việc trả cổ tức cho cổ đông là một phương án phổ biến. Điều này giúp chia sẻ lợi ích tài chính với cổ đông và tăng cường lòng tin và sự hài lòng từ phía cổ đông.
- Tạo quỹ dự phòng: Giải quyết thặng dư bằng việc tạo quỹ dự phòng giúp doanh nghiệp đối phó với các rủi ro tiềm tàng và tình huống khẩn cấp trong tương lai. Quỹ dự phòng có thể được sử dụng để giảm thiểu tác động của khủng hoảng tài chính, khắc phục hậu quả của thiên tai, hay bảo vệ khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
4.6 Quản lý tiền mặt
Quản lý tiền mặt được sử dụng để đảm bảo tính minh bạch và linh hoạt trong chi tiêu của doanh nghiệp, tối ưu hóa chi phí và tăng lợi nhuận. Tiền mặt có thể được sử dụng cho các mục đích như:
- Thanh toán tiền lương và tiền công
- Thanh toán các hoá đơn điện nước, điện thoại, v.v.
- Thanh toán cho các nhà cung cấp, đối tác kinh doanh và các chủ nợ khác
- Duy trì đủ hàng tồn kho và mua nguyên vật liệu
- Đáp ứng các khoản nợ ngắn hạn, vay và cho vay tạm ngắn hạn
- Tạo dự trữ tiền mặt để đối phó với rủi ro không mong muốn
Việc quản lý tiền mặt được thực hiện hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp tối đa hóa lợi nhuận và đảm bảo sự ổn định trong hoạt động kinh doanh.
4.7 Kiểm soát tài chính rõ ràng, minh bạch
Điều này bao gồm việc thiết lập các quy trình kiểm soát nội bộ, đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin tài chính, và tuân thủ đúng các quy định và quyền lợi pháp lý. Bằng cách thực hiện kiểm soát tài chính rõ ràng và minh bạch, doanh nghiệp có thể nắm bắt thông tin quan trọng, đưa ra quyết định chiến lược và tạo lòng tin cho các bên liên quan.
5. Nguyên tắc quản trị tài chính doanh nghiệp hiệu quả
5.1 Trade-off: Rủi ro càng cao thì lợi nhuận càng cao
Trade-off là nguyên tắc quản trị tài chính doanh nghiệp mô tả mối quan hệ giữa rủi ro và lợi nhuận. Theo nguyên tắc này, khi doanh nghiệp tăng cường đầu tư vào các cơ hội có rủi ro cao, lợi nhuận tiềm năng cũng tăng lên. Đồng thời, rủi ro cũng tăng theo và có thể ảnh hưởng đến sự ổn định và tài chính của doanh nghiệp.
5.2 Nguyên tắc giá trị thời gian của tiền tệ
Nguyên tắc quản trị tài chính doanh nghiệp này cho rằng giá trị của tiền tệ sẽ giảm đi theo thời gian do lạm phát. Do đó, việc tận dụng giá trị thời gian của tiền tệ là quan trọng trong việc định giá các dự án đầu tư và quyết định về việc sử dụng tiền tệ trong thời gian hiện tại hay để tái đầu tư cho tương lai.
5.3 Nguyên tắc tác động của thuế
Các chính sách thuế như thuế xuất nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập doanh nghiệp… có thể ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh, cấu trúc giá cả, lợi nhuận, và quyết định đầu tư của doanh nghiệp.
Khi lựa chọn ngành nghề, nhà đầu tư cần xem xét và cân nhắc chính sách thuế của nhà nước đối với ngành đó. Một ngành có chính sách thuế thuận lợi và hỗ trợ từ nhà nước có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và hoạt động của doanh nghiệp. Ngược lại, nếu chính sách thuế của ngành không tốt, có thể gây áp lực lên lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
6. Vấn đề khó khăn khi quản trị tài chính doanh nghiệp
- Quản lý sơ sài:
Quản lý nguồn thu, nguồn chi căn cứ trên ước lượng, dự đoán, thiếu phân tích dẫn đến việc không nhận ra hết nguồn thu và không cắt giảm được chi phí. Điều này có thể dẫn đến sự thiếu hụt về nguồn tiền và gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Kiểm soát chưa bài bản:
Kiểm soát công nợ chưa thường xuyên, chặt chẽ và thiếu chính sách xử lý nợ đúng thời hạn có thể gây ra tình trạng thiếu tiền trong quá trình hoạt động. Việc không quản lý công nợ hiệu quả có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng thanh toán và tài chính của doanh nghiệp.
Kiểm soát không chặt chẽ về vật tư hàng hóa, xuất nhập tồn kho và hàng gửi trên đường đi có thể gây lãng phí vốn. Sự thiếu hụt trong việc quản lý và kiểm soát hàng hóa có thể dẫn đến mất mát, hủy hỏa và sự không hiệu quả trong sử dụng nguồn tài nguyên.
- Kế hoạch không rõ ràng:
Thiếu kế hoạch tài chính và việc không kiểm soát được dòng tiền, kế hoạch thu và trả nợ đúng thời hạn có thể gây khó khăn trong quản lý tài chính doanh nghiệp. Việc thiếu kế hoạch và kiểm soát dòng tiền có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt vốn và khả năng thanh toán nợ, gây ảnh hưởng tiêu cực đến công việc kinh doanh của tổ chức.
Những khó khăn này trong quản trị tài chính doanh nghiệp cần được nhận ra và giải quyết một cách cẩn thận để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Quản trị tài chính doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững. Từ việc xác định mục tiêu, phân bổ nguồn vốn, đầu tư hiệu quả cho đến kiểm soát tài chính và giải quyết khó khăn, tất cả đều đóng góp vào thành công của một doanh nghiệp. Hiểu và áp dụng chính sách tài chính hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp vượt qua thách thức và đạt được sự phát triển bền vững trong thị trường cạnh tranh ngày nay.
