Thấu hiểu bản thân là gì? 7 cách giúp bạn thấu hiểu chính mình

Thấu hiểu bản thân là gì? Có bao giờ bạn tự hỏi mình những câu hỏi như đặc điểm tính cách của mình là gì? Bản thân mình thật sự đang mong muốn điều gì? Nghe có vẻ đơn giản nhưng thực chất vẫn còn khá nhiều người chưa thể trả lời được hai câu hỏi trên và phải tự mình đi tìm lời giải qua các phương pháp khác nhau. Vậy những phương pháp đó là gì? Cùng PMS tìm hiểu nhé.

Thấu hiểu bản thân là gì?

Có khá nhiều định nghĩa khác nhau về thấu hiểu bản thân. Nhưng hãy hiểu đơn giản:

Thấu hiểu bản thân là khả năng bạn tự nhận biết được những cảm xúc, suy nghĩ, đặc điểm của mình cũng như những gì bạn đã trải qua trong cuộc sống mang lại cho bạn những ý nghĩa thực tiễn nào.

Tại sao chúng ta cần phải thấu hiểu bản thân?

Thấu hiểu bản thân sẽ giúp cho mỗi người có thể:

• Tự hào về những thành tựu bản thân mình đã đạt được
• Trung thực với những điểm yếu của mình để làm động lực khắc phục sau này
• Biết bản thân mình là ai qua đó có những lối ứng xử phù hợp cho từng hoàn cảnh, từng đối tượng
• Sáng suốt với những quyết định, lý tưởng mà bản thân chúng ta tin là đúng
• Tìm được cho mình những người bạn tâm đầu ý hợp, để gây dựng nên mối quan hệ tri kỷ
• Biết được những gì trước nay mình đã làm có thể hướng chúng ta đến được những thành công nào.

7 cách giúp chúng ta thấu hiểu bản thân

Xác định tư chất đạo đức

Bạn tự nhìn nhận bản thân mình đang là một phiên bản như thế nào? Những chân lý, giá trị đạo đức nào mà bạn cho là đúng đắn? Đây là những câu hỏi bạn cần tự tìm cho mình câu trả lời, để có nhận thức rõ ràng về tư chất đạo đức của bản thân.

Việc xác định tư chất đạo đức giúp mỗi người biết tự định hướng hành động nào mình cho là đúng, hành vi nào được xem là trái với thuần phong mỹ tục, qua đó giúp bạn biết đâu là tính cách, chân lý sống thật sự mà mình đang theo đuổi.

Tìm những điểm mạnh và điểm yếu của bản thân

Để biết được điểm mạnh và điểm yếu là gì, sự trải nghiệm thực tế chính là thứ duy nhất để bạn làm được điều này, bạn không tự đánh giá điểm mạnh của mình chỉ vì bạn thấy nó hợp với mình và bạn cũng không thể xem những thứ mình sợ hãi, chưa dám làm và xem nó là điểm yếu.

Những điểm mạnh sẽ là chìa khóa để giúp bạn tìm ra đặc điểm nổi bật của bản thân để tạo cơ hội cho việc lên kế hoạch nhằm tìm kiếm những cách phát triển bản thân hơn nữa trong tương lai, biến chúng trở thành lợi thế trong cơ hội nghề nghiệp sau này của mình.

Việc nâng cao cơ hội phát triển nghề nghiệp của bản thân nhờ vào nỗ lực phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu cũng liên quan đến việc hình thành năng lực lãnh đạo bản thân. Để tìm hiểu thêm về năng lực này bạn hãy đọc thêm bài viết: Lãnh đạo bản thân là gì? Lợi ích và yếu tố nâng cao năng lực bản thân

Đối với những hạn chế, bạn cần trung thực để đối mặt với những gì bản thân chưa hoàn thiện ở thời điểm hiện tại. Không ai là toàn diện cả. Việc tự nhìn nhận điểm yếu chỉ đơn giản là giúp bạn hiểu thêm về chính mình mà thôi, chính từ việc bạn tự nhìn nhận điểm yếu, mới là thứ giúp bạn tự giác trong việc đề ra những nguyên tắc kỷ luật với bản thân nhằm khắc phục những hạn chế của mình.

Tìm cho mình mục đích sống thật sự

Không ít trường hợp, những định hướng về tương lai, nghề nghiệp của mình ban đầu đến từ sự ảnh hưởng của gia đình, bạn bè, thậm chí cả… những người xa lạ.

Chẳng hạn như bạn A được gia đình tư vấn theo đuổi ngành IT vì mức lương hấp dẫn, được làm việc ở tập đoàn đa quốc gia. Tuy nhiên, bạn ấy lại không thích sự tính toán, những thuật toán phức tạp, làm sao bạn có thể đeo đuổi nghề này được.

Ví dụ trên cho ta thấy sự tai hại của việc sống mà không có mục đích riêng. Bạn sẽ luôn rơi vào trạng thái căng thẳng, chán nản khi phải cố gắng để làm những công việc mình không yêu thích.

Thay vào đó tại sao bạn không tự chọn con đường mà mình thật sự muốn đi? Bạn có thể chủ động theo đuổi những công việc mình yêu thích, trải nghiệm làm những thứ mà bản thân muốn làm. Qua đó tự mình xây dựng mục đích sống thật sự mà bản thân muốn hướng đến và sống một cuộc đời có ý nghĩa.

Ngồi thiền

Đây là phương pháp được xem là khó thực hiện nhất nhưng cũng mang tính hiệu quả được xem là cao nhất để giúp chúng ta thấu hiểu bản thân.

Khi ngồi thiền tức là bạn tự chấp nhận mọi suy nghĩ xuất hiện trong đầu. Giai đoạn đầu sẽ vô cùng khó khăn, rất nhiều những thứ sẽ xuất hiện trong đầu bạn một cách xen kẽ nhau, buộc chúng ta phải cố gắng lọc bỏ những suy nghĩ lung tung, không thiết thực.

Sau cùng những thứ còn lại trong ý nghĩ của chúng ta chính là các khía cạnh thực sự về niềm tin, cảm xúc và lối sống của mình. Khi bạn càng đạt được những cảnh giới cao của việc thiền nhờ sự quyết tâm và khả năng tập trung của mình, bạn sẽ càng thấu hiểu thêm về những góc cạnh tiềm ẩn nhất trong con người bạn.

Lắng nghe cơ thể

Việc thấu hiểu bản thân cũng bao gồm với khả năng mà bạn tự nhận biết sức khỏe của bản thân đang như thế nào. Bạn sẽ không thể đạt được mục tiêu mình mong muốn nếu không biết hoặc không có sự quan tâm đúng mức đến sức khỏe của mình.

Đã có biết bao trường hợp đáng tiếc xảy ra khi không biết chú tâm đến sức khỏe bản thân đến khi phát hiện kịp thời, bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng, khiến bao nhiêu mục tiêu, hoài bão của bản thân bị ảnh hưởng.

Có sức khỏe là có tất cả. Hãy luôn lắng nghe xem cơ thể mình cần những gì để đảm bảo bạn luôn trong trạng thái lý tưởng nhất cho công việc, ngoài ra bạn hãy thường xuyên để ý những dấu hiệu bất thường của cơ thể để kịp thời tìm những biện pháp y tế chữa trị.

Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm về bản thân

Hiện nay, các phương pháp sử dụng câu hỏi trắc nghiệm tính cách đang ngày càng trở nên phổ biến nhất là trong bộ môn tâm lý học để giúp người được khảo sát tìm hiểu bản thân rõ ràng hơn và giúp ích các chuyên gia trong việc nghiên cứu tính cách của con người. Một số dạng bài tập trắc nghiệm giúp bạn có thể thực sự hiểu rõ về bản thân bao gồm:

• Trắc nghiệm MBTI: Các câu hỏi được dựa trên những tình huống cơ bản chúng ta gặp phải hằng ngày trong cuộc sống để xem cách chúng ta đón nhận và giải quyết tình huống được đưa ra như thế nào, qua đó đánh giá cách chúng ta nhận thức về thế giới xung quanh.
• Bảng hỏi nhận dạng trí thông minh đa diện MIPQ: Bao gồm các câu hỏi theo thang đo Likert (từ hoàn toàn không đồng ý đến hoàn toàn đồng ý) cho các lĩnh vực, phương tiện giao tiếp và sở thích hằng ngày trong cuộc sống. MIPQ sẽ giúp ta thật sự biết được bản thân mình có tư chất thông minh, nổi trội trong lĩnh vực nào để chúng ta có những định hướng đúng đắn về công việc sau này.
• Trắc nghiệm Holland: Kết quả của hình thức trắc nghiệm này sẽ phân loại con người thành 6 nhóm khác nhau nhằm khai thác tiềm năng ẩn cho mỗi cá nhân.

Viết nhật ký

Đây là nơi ta có thể ghi lại những trải nghiệm hằng ngày của mình và những suy nghĩ cảm xúc chúng ta không thể diễn tả bằng lời nói. Nhờ việc ghi chép chúng, bạn sẽ tự đánh giá bản thân mình mỗi ngày đã làm những gì ý nghĩa và ghi lại quá trình trưởng thành của bản thân để một mai khi ta đã đạt đến đỉnh cao của sự nghiệp, những cuốn nhật ký sẽ là nơi ghi lại quá trình chúng ta đã nỗ lực, phấn đấu để đạt được thành công như hôm nay.

Những rào cản khiến chúng ta không hiểu bản thân và cách khắc phục

Sự sợ hãi

Chúng ta hay có tâm lý sợ hãi khi biết bản thân mình có những điểm yếu khiến người khác phiền lòng, hay khi có vấn đề về sức khỏe, một số người có xu hướng ngại đến bệnh viện vì sợ tìm ra bệnh nặng.

Dù là bất cứ trường hợp nào thì trốn tránh không bao giờ là một phương án tốt, nó sẽ là bức tường vô hình cản trở quá trình thấu hiểu bản thân của bạn. Thay vào đó ta nên chủ động hơn trong việc đối mặt, tìm ra vấn đề thật sự bản thân đang gặp phải để còn biết cách lên phương án khắc phục kịp thời.

Sự cố chấp

Khi bạn quá cố chấp với những lỗi sai, không nhận thức được những yếu kém của bản thân và không chịu tìm ra phương án khắc phục sẽ khiến quá trình thấu hiểu bản thân đi vào bế tắc.

Bạn nên chủ động hạ cái tôi xuống, có những suy nghĩ một cách thấu đáo hơn về những gì chưa hoàn thiện để trở nên tốt hơn. Sẽ không ai phán xét, miệt thị một người tuy có sai sót nhưng biết thừa nhận và chịu sửa đổi đâu.

Sự bận rộn

Với nhịp sống hối hả như hiện nay, mỗi ngày chúng ta đều phải bận rộn để lo toan công việc, cũng như dành thời gian cho những việc riêng. Vì vậy, ta cần phải có một bản kế hoạch với thời gian cụ thể về những việc cần làm để có thể thấu hiểu bản thân.

Thấu hiểu bản thân là quá trình đòi hỏi thời gian không hề ngắn, bạn không cần phải quá vội vàng để rồi chúng ta chỉ hiểu về bản thân một cách phiến diện. Hãy dành thời gian để nghĩ về từng đặc điểm từ cơ bản nhất cho đến những góc khuất nơi sâu thẳm. Đến một lúc nào đó, chúng ta sẽ nhìn nhận được một cách đầy đủ nhất về bản thân để phấn đấu hoàn thiện hơn.

Định kiến xã hội

Những định kiến trong xã hội đôi lúc cũng sẽ tạo ra sự cản trở trong việc chúng ta dám chủ động nhìn nhận bản thân mình. Chẳng hạn những quan niệm mang tính cổ hủ như có những công việc chỉ dành riêng cho nam giới hoặc nữ giới khiến cho bạn tỏ ra thiếu tự tin trong việc sống đúng với những gì mình muốn.

Thực chất, bạn không cần phải để ý nhiều đến những định kiến đó, bởi họ không sống cho cuộc đời của bạn, quan trọng là bạn biết mình thật sự yêu thích lĩnh vực nào. Đừng vì những lời định kiến xã hội mà khiến bạn bỏ lỡ cơ hội được sống đúng với ước mơ của mình.

Nếu bạn vẫn đang ngần ngại với những rào cản trên và chưa biết mình nên tìm những phương pháp nào để thấu hiểu chính xác bản thân mình có những phẩm chất, tính cách và mong muốn như thế nào. Hãy đến với khóa học tư duy tích cực của Học Viện Tư Vấn Và Đào Tạo PMS.

Thông qua các bài tập tình huống, trò chơi ứng dụng dưới sự hướng dẫn, đào tạo bài bản từ đội ngũ chuyên gia, giảng viên dày dặn kinh nghiệm, ngoài việc thấu hiểu, khám phá bản thân, bạn sẽ còn được tạo cơ hội được rèn luyện kỹ năng làm chủ bản thân trong các tình huống và được tư vấn những cách thay đổi bản thân ngày một tốt hơn.

Để tìm hiểu thêm về năng lực khám phá bản thân, mời bạn đọc tham khảo bài viết: Khám phá bản thân là gì? 8 cách giúp bạn có cái nhìn toàn diện về bản thân