Bán hàng online là gì? Ưu & nhược điểm kinh doanh Online

Với sự phát triển internet, xu hướng kinh doanh online đang được rất nhiều người lựa chọn, đặc biệt là trong thời buổi công nghệ bùng nổ hiện nay. Bên cạnh đó, hình thức này cũng tồn tại một số vấn đề mà bạn nên tìm hiểu kỹ trước khi sẵn sàng kinh doanh. Trong bài viết này, PMS sẽ giải đáp những thông tin về khái niệm bán hàng online là gì? Ưu và nhược điểm, lợi ích và xu hướng bán hàng trực tuyến có trở nên phổ biến trong tương lai không?

Bán hàng online là gì?

Bán hàng online hay còn gọi là bán hàng trực tuyến, đây là một hình thức kinh doanh sản phẩm/dịch vụ trên mạng (internet). Người bán và người mua có thể thực hiện giao dịch mà không cần phải gặp nhau trực tiếp bằng việc thông qua các nền tảng công nghệ số như mạng xã hội, website, các sàn thương mại điện tử,…

Quá trình mua hàng online rất đơn giản, chỉ cần thực hiện vài thao tác trên điện thoại thông minh hoặc máy tính. Người mua có thể mua hàng, nhận hàng tận nơi từ người mà không cần phải dành thời gian và công sức.

Ưu và nhược điểm của bán hàng trực tuyến

Ưu điểm

• Bán ở mọi nơi, chỉ cần có internet: Chỉ cần có kết nối internet, bạn có thể cung cấp thông tin về sản phẩm/dịch vụ dễ dàng, tìm kiếm khách hàng, tư vấn và thực hiện giao dịch ở bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu. Do đó, khi kinh doanh trực tuyến, bạn có có thể tiếp cận khách hàng ở các tỉnh, vùng hay thậm chí cả quốc gia khác.
• Bán hàng mà không cần mặt bằng: Trong mô hình kinh doanh trực tuyến, người bán có thể thuận lợi kinh doanh từ chính ngôi nhà mà không cần phải chi trả nhiều tiền thuê mặt bằng đắt đỏ tại các vị trí đông người qua lại.
• Dễ dàng tiếp cận khách hàng và tiếp thị: Bán hàng online cung cấp các phương tiện truyền thông miễn phí như SEO, mạng xã hội,… hay các hình thức trả phí quảng cáo trên các nền tảng như Google Ads, Facebook Ads… Điều này giúp tiếp cận lượng lớn khách hàng mục tiêu hiệu quả, với khả năng lan truyền nhanh, rộng và chi phí thấp hơn so với kinh doanh theo phương thức truyền thống.
• Tiết kiệm thời gian và nhân lực: Quá trình mua bán diễn ra nhanh chóng nên hiệu suất và hiệu quả kinh doanh online cũng được nâng cao. Từ đó, bạn có thể mở nhiều cửa hàng hay hoạt động kinh doanh cùng một lúc mà không cần sử dụng quá nhiều nguồn lao động. Khi không bị hạn chế về không gian và thời gian, bạn sẽ tiết kiệm nhiều thời gian cho bản thân và dành thời gian cho gia đình.
• Hoạt động mọi lúc: Trái với việc kinh doanh truyền thống tại cửa hàng, nơi khách hàng bị hạn chế về thời gian để xem hàng. Thì kinh doanh online mang lại sự thuận tiện khi khách hàng có thể thoải mái ngồi tại nhà và lựa chọn sản phẩm ưa thích trên điện thoại thông minh hay máy tính mọi lúc mọi nơi.

Nhược điểm

• Khó khăn trong việc xây dựng lòng tin với khách hàng: Hạn chế lớn của việc mua sắm trực tuyến là sự thiếu tin tưởng của người dùng đối với thị trường bán hàng online. Điều này phần lớn xuất phát từ nguy cơ lừa đảo trên mạng, khiến người tiêu dùng trở nên dè chừng, mất lòng tin và lo ngại về khả năng nhận được sản phẩm kém chất lượng hoặc chính sách đổi trả phức tạp.
• Cạnh tranh nhiều: Sự phát triển bùng nổ về internet và xu hướng bán hàng online càng trở nên phổ biến nên việc cạnh tranh từ nhiều doanh nghiệp, cửa hàng khác là điều không thể tránh khỏi. Chính vì thế, bạn cần phải có những giải pháp phù hợp trong việc xây dựng lòng tin trong mắt khách hàng bằng việc cung cấp sản phẩm chất lượng, chính sách bán hàng tốt cho khách hàng,…
• Vấn đề vận chuyển và xử lý: Vấn đề thường xảy ra trong kinh doanh online đó là quá trình vận chuyển hàng hóa tới tay khách hàng bị gặp vấn đề. Nếu vận chuyển không tốt sẽ ảnh hưởng trực tiếp tối doanh thu và sự uy tín của cửa hàng. Đồng thời, việc có một hệ thống xử lý đơn hàng và quản lý đổi trả là việc mà các cửa hàng, doanh nghiệp cần triển khai để quá trình kinh doanh online diễn ra suôn sẻ, dễ dàng hơn.
• Vấn đề về bảo mật khách hàng: Vấn đề mà khách hàng thường lo ngại đó là về độ an toàn bảo mật trên internet. Vì thế, doanh nghiệp cần phải đảm bảo thực hiện các bước để bảo mật thông tin khách hàng rò rỉ ra ngoài một cách tuyệt đối. Ngoài ra, việc thực hiện thanh toán trực tuyến cũng gặp khó khăn, đặc biệt là đối với những người không hiểu biết về ứng dụng và tiến trình liên quan.

Quy trình bán hàng Online hiệu quả

Bước 1: Nghiên cứu thị trường

Trước khi bắt đầu bán hàng online, người bán cần nghiên cứu thị trường để xác định được sản phẩm/dịch vụ phù hợp để bán online. Các yếu tố cần nghiên cứu khi xây dựng quy trình bán hàng online gồm:

• Nghiên cứu thị trường: Tìm hiểu về quy mô thị trường, các đối thủ cạnh tranh và xu hướng tiêu dùng và sản phẩm/ dịch vụ. Việc này giúp người bán xác định được tiềm năng của thị trường và các đối thủ cạnh tranh.
• Phân tích đối tượng khách hàng: Xác định đối tượng khách hàng mục tiêu bao gồm nhân khẩu học (tuổi, giới tính, trình độ học vấn, thu nhập,…), tâm lý, hành vi cũng như vị trí địa lý và các yếu tố khác.
• Các kênh tiếp cận khách hàng phù hợp: Tìm kiếm các kênh tiếp cận khách hàng như mạng xã hội, Website, Email, SMS và các kênh khác để xác định cách thức tiếp cận phù hợp với nhóm khách hàng mục tiêu.
• Thu thập thông tin từ khách hàng hiện tại: Thu thập feedback của khách hàng về sản phẩm/dịch vụ và trải nghiệm mua hàng. Thông qua việc này, doanh nghiệp có thể cải thiện và đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách hoàn thiện hơn.

Bước 2: Tìm kiếm nguồn hàng

Tìm kiếm nguồn hàng trước khi bán hàng online là quá trình tìm kiếm các nhà cung cấp sản phẩm/ dịch vụ phù hợp để bán online. Nguồn hàng có thể là từ các nhà sản xuất, nhà phân phối hoặc từ các cá nhân, hộ gia đình.

Có nhiều cách để tìm nguồn hàng, ví dụ như:

• Chợ đầu mối, chợ bỏ sỉ hàng hóa: Có hơn 8.000 chợ đầu mối trên toàn quốc, cung cấp nguồn hàng đa dạng với số lượng lớn. Các mặt hàng ở đây rất phong phú về kiểu dáng, mẫu mã, chủng loại.
• Sàn thương mại điện tử: Taobao, Alibaba, 1688, Tmall, Aliexpress,… là những sàn thương mại điện tử cung cấp nguồn hàng đa dạng. Tuy nhiên, khi nhập hàng bán online trên các sàn này, bạn cần lưu ý để tránh mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng.
• Google tìm kiếm, mạng xã hội: Bạn có thể tìm kiếm nguồn hàng trên Google và các trang mạng xã hội như Facebook,…
• Hàng xách tay: Đây là hình thức khá được ưa chuộng vì nó không mất phí trung gian.

Xem thêm: Bán hàng online cần chuẩn bị những gì?

Bước 3: Đưa sản phẩm lên mạng

Cách 1: Tạo website

Đây là cách phổ biến nhất để đưa sản phẩm lên mạng khi bán hàng online. Cá nhân/ doanh nghiệp có thể tự xây dựng website hoặc gian hàng online hoặc thuê đơn vị thiết kế website chuyên nghiệp.

Tạo website giúp người bán có thể kiểm soát hoàn toàn nội dung và thiết kế của website, đồng thời cũng có thể tích hợp các tính năng và chức năng cần thiết để phục vụ cho hoạt động kinh doanh của mình.

Nhược điểm của cách này là đòi hỏi doanh nghiệp phải có kiến thức và kỹ năng về thiết kế website hoặc thuê đơn vị thiết kế website chuyên nghiệp.

Cách 2: Bán hàng trên các sàn thương mại điện tử

Các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki,… cung cấp nền tảng sẵn có để bán hàng online. Bạn cần đăng ký tài khoản và thêm sản phẩm lên sàn thương mại điện tử.

Ưu điểm của cách này là có thể tiếp cận được nhiều khách hàng hơn nhờ vào lượng truy cập lớn của các sàn thương mại điện tử và người bán cũng không cần phải lo lắng về vấn đề bảo mật và vận chuyển hàng hóa.

Nhược điểm của cách này là người bán phải trả phí hoa hồng và tuân thủ các quy định của sàn thương mại điện tử.

Cách 3: Bán hàng qua mạng xã hội

Bán hàng qua mạng xã hội là một hình thức kinh doanh trực tuyến phổ biến hiện nay, trong đó người bán sử dụng các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok, Zalo,… để quảng bá sản phẩm và tương tác với khách hàng.

Ưu điểm của bán hàng trên mạng xã hội là dễ thực hiện, không có kiểm duyệt nghiêm ngặt, không mất phí hoa hồng. Các nền tảng có sẵn lượng người dùng lớn, với số tiền ít hoặc không cần bỏ tiền người bán vẫn có thể dễ dàng tiếp cận đến khách hàng tiềm năng.

Tuy nhiên, hình thức này cũng có một số nhược điểm như cạnh tranh khốc liệt khi nhiều người bán đổ dồn về mạng xã hội và người bán sẽ cần phải đầu tư thời gian, công sức để xây dựng thương hiệu của mình trên mạng xã hội mới có lượng khách hàng ổn định.

Bước 4: Truyền thông sản phẩm với khách hàng

Truyền thông sản phẩm tới khách hàng là một hoạt động quan trọng giúp tiếp cận được với nhiều khách hàng tiềm năng, tăng cường nhận diện thương hiệu và thúc đẩy doanh số bán hàng. Hiện nay, có rất nhiều hình thức truyền thông sản phẩm với khách hàng.

• Quảng cáo trực tuyến: Người bán có thể lựa chọn các loại hình quảng cáo trực tuyến phù hợp với ngân sách và mục tiêu của mình như Google Ads, Facebook Ads,…
• Xây dựng nội dung thu hút: Nội dung truyền thông cần phải chất lượng, thu hút để có thể tạo được ấn tượng tốt với khách hàng, có thể xây dựng content thông qua các hình thức như: viết bài blog, bài PR giới thiệu sản phẩm, tạo video review sản phẩm, chụp ảnh, quay video sản phẩm đẹp mắt,…
• Tối ưu công cụ tìm kiếm (SEO): SEO giúp website của người bán có thể hiển thị ở vị trí cao trên kết quả tìm kiếm của Google.

Bước 5: Bán thêm sản phẩm kèm theo hoặc bổ sung

Có nhiều cách để bán thêm sản phẩm kèm theo hoặc bổ sung khi bán hàng online nhằm tăng giá trị đơn hàng.

• Người bán có thể giới thiệu sản phẩm kèm theo hoặc bổ sung trong phần mô tả sản phẩm chính, giúp khách hàng dễ dàng biết được các sản phẩm có thể đi kèm.
• Tích hợp sản phẩm kèm theo hoặc bổ sung vào giỏ hàng cho khách hàng dễ dàng thêm sản phẩm kèm theo hoặc bổ sung vào giỏ hàng khi mua sản phẩm chính.
• Sử dụng các chương trình khuyến mãi như giảm giá, tặng quà,… để khuyến khích khách hàng mua thêm sản phẩm kèm theo hoặc bổ sung.

Bước 6: Chọn hình thức giao hàng

Lựa chọn hình thức giao hàng khi bán hàng online phải đáp ứng những tiêu chí như chi phí giao hàng hợp lý, tình trạng hàng khi giao còn nguyên vẹn, thời gian giao hàng nhanh và có những chính sách đền bù khi làm thất lạc hàng.

Các đơn vị vận chuyển hiện nay có thể kể đến như Viettelpost, Giaohangtietkiem, Giaohangnhanh,…

Bước 7: Chăm sóc sau bán hàng

Quy trình nghiệp vụ bán hàng online không thể thiếu việc chăm sóc sau khi bán hàng. Người bán cung cấp các dịch vụ và hỗ trợ cho khách hàng sau khi họ mua hàng như hỗ trợ khách hàng kịp thời, có chính sách bảo hành, đổi trả rõ ràng. Chăm sóc sau bán là một yếu tố quan trọng trong kinh doanh trực tuyến, giúp giữ chân khách hàng và tăng doanh số bán hàng.

Kinh doanh online còn tiềm năng trong tương lai không?

Với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ, ngày càng có nhiều người sử dụng internet. Đầu năm 2023, Việt Nam đã đạt đến con số 77,93 triệu người sử dụng internet (chiếm 79,1% tổng dân số). Trong đó có 161,6 triệu truy cập qua điện thoại thông minh (chiếm 164% tổng dân số). Thời gian trung bình mỗi ngày mà người Việt dành cho việc sử dụng internet là 6 giờ 23 phút với 58,2% sử dụng để mua sắm trực tuyến. Những con số này phản ánh xu hướng phát triển kinh doanh trực tuyến và cho thấy rằng đây có thể là một xu hướng kinh doanh tiềm năng của xã hội trong tương lai?

Hiện nay, có rất nhiều người, dù có số vốn ban đầu thấp, nhưng nhờ mô hình kinh doanh trực tuyến, họ có thể đạt được mức thu nhập trung bình từ 20 đến 30 triệu/tháng. Đặc biệt, nếu biết cách bán hàng hiệu quả, nhiều người bán còn có khả năng thu về mức lợi nhuận không tưởng.

Xem ngay: Bán hàng online cần những gì?

Các xu hướng bán hàng trực tuyến nổi bật

Livestream bán hàng

Trong những năm gần đây, việc sử dụng hình thức livestream bán hàng trên đa nền tảng mạng xã hội như Facebook, Tiktok, Youtube,… hay trang thương mại điện tử như phổ biến như Shopee, Tiki, Lazada… đã trở thành một xu hướng phổ biến cho nhiều thương hiệu và cửa hàng. Điều này sẽ giúp người bán tiếp cận được nhiều khách hàng tiềm năng hơn trong một thời điểm livestream.

Để đẩy mạnh hoạt động livestream bán hàng, các doanh nghiệp và chủ các cửa hàng cần đầu tư một cách bài bản, chuyên nghiệp. Điều này bao gồm việc xây dựng kịch bản phong phú, tạo nội dung hấp dẫn, sử dụng máy quay, hệ thống âm thanh, ánh sáng chuyên nghiệp để làm cho sản phẩm trở nên nổi bật nhất trong các buổi livestream.

Bán hàng đa kênh (Omnichannel)

Tình hình đẩy mạnh xu hướng bán hàng đa kênh thể hiện rất rõ với 55,4% những người kinh doanh hiện đang hoạt động trên ít nhất hai kênh – một là tại cửa hàng và hai cửa hàng trực tuyến.

Nổi bật trong năm 2023, các nhà bán hàng đang phổ biến hóa việc mở rộng thêm kênh TikTok Shop (tỷ lệ người kinh doanh chủ yếu trên kênh TikTok đạt 5,9%, tăng nhẹ so với năm 2022).

Bán hàng đa kênh được xem là “tia sáng” trong bối cảnh kinh tế biến động nhiều trong năm 2023. Giá thuê mặt bằng tại các thành phố lớn biến động không dự đoán được, các quy định ngày càng chặt chẽ trên các sàn thương mại điện tử lớn và sự thay đổi trong thuật toán của các mạng xã hội – tất cả đều ảnh hưởng đến quá trình tiếp thị và quảng bá sản phẩm trong ngành bán lẻ.

Trong năm 2024, việc mở rộng kênh bán, đưa sản phẩm ra nhiều nền tảng kinh doanh khác nhau để tận dụng sức mạnh của các kênh bán hàng trực tuyến. Trong những năm gần đây, bán hàng đa kênh đã chứng minh sự hiệu quả về tăng doanh thu, giảm chi phí tiếp thị và giảm áp lực chi phí trên một kênh duy nhất.

Tài liệu tham khảo: Toàn cảnh ngành Bán lẻ năm 2023 – Kinh tế suy giảm, bán hàng đa kênh là lối thoát

Hợp tác với KOLs để giới thiệu sản phẩm

Các KOLs hay Influencer trở thành những cá nhân có sức ảnh hưởng đáng kể đến cộng đồng. Vì thế mà các thương hiệu, doanh nghiệp và cửa hàng online đã tận dụng tầm ảnh hưởng những KOLs, người có lượng người theo dõi đông đảo trên các nền tảng mạng xã hội nhằm để quảng bá sản phẩm/dịch vụ cho họ.

Do đó, các KOLs đã trở thành một trong những kênh Marketing quan trọng không chỉ cho các thương hiệu nhỏ mà còn cho những thương hiệu lớn. Việc sử dụng KOLs giúp đạt được mục tiêu trong lĩnh vực truyền thông như gia tăng nhận thức về thương hiệu, mở rộng phạm vi tiếp cận, xây dựng kết nối với đối tượng khách hàng mục tiêu, và đặc biệt là tăng cường doanh số và lợi nhuận bán hàng cho doanh nghiệp.

Xem thêm: Mẫu kịch bản bán hàng online hiệu quả cho người mới

Những rủi ro khi bán hàng Online là gì?

Không thể phủ nhận rằng, việc kinh doanh trên mạng cũng gặp một số rủi ro mà các cửa hàng, doanh nghiệp phải đổi mặt phải kể đến như:

• Khách bom hàng: Tình trạng khách hàng hủy đơn hàng thường xuyên xảy ra với vô số nguyên nhân, khiến cho các chủ cửa hàng phải chịu chi phí vận chuyển cả hai chiều. Đây là một vấn đề gây tổn thất lớn trong kinh doanh, đặc biệt là đối với các cửa hàng bán đồ ăn online hoặc các sản phẩm có hạn sử dụng ngắn. Để giảm thiểu nguy cơ khách hàng hủy đơn, các chủ cửa hàng nên thực hiện việc gọi điện để xác nhận trước khi giao hàng hoặc đề xuất việc đặt cọc và thanh toán trước đối với các đơn hàng có giá trị lớn.
• Cạnh tranh về giá: Thị trường ngày càng trở nên cạnh tranh khốc liệt, đặc biệt là sự cạnh tranh về giá. Trước thách thức này, các chủ shop phải tỏ ra cực kỳ thận trọng khi xác định giá vốn và các chi phí liên quan (quản lý, giao hàng, quảng cáo, …) để đề xuất mức giá phù hợp cho sản phẩm, vừa đảm bảo tính cạnh tranh mà vẫn giữ được lợi nhuận tối ưu.
• Đơn vị vận chuyển không chuyên nghiệp: Nếu đơn vị giao hàng chậm trễ hoặc không cẩn thận, có thể dẫn đến tình trạng hàng hóa bị xô lệch, méo mó, hư hỏng. Ngoài ra, thái độ của shipper cũng có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm của khách hàng, khiến họ cảm thấy không thoải mái, không hài lòng và giảm thiện cảm với cửa hàng.
• Khó thu hút và giữ chân khách hàng: Trong bối cảnh nhiều thương hiệu đang tập trung phát triển kênh bán hàng trực tuyến, việc một khách hàng chỉ mua sắm một lần và không quay trở lại trở thành một thực tế không thể tránh khỏi. Vì thế, doanh nghiệp cần xây dựng đặc điểm riêng biệt đối với sản phẩm/dịch vụ, đặc biệt là phải tập trung vào việc đáp ứng mong muốn và nhu cầu của khách hàng.

Với những điều mà PMS chia sẻ ở trên, mong rằng bạn đã thu được thêm nhiều thông tin hữu ích về hoạt động bán hàng online. Để đạt được thành công trên con đường kinh doanh online, nơi đầy cơ hội cũng như thách thức, hãy tích lũy thêm kinh nghiệm quý báu và phát triển những kỹ năng trong nghệ thuật bán hàng trực tuyến. Bên cạnh đó, chúng tôi có cung cấp khóa học kỹ năng bán hàng online với những lợi ích mang lại cho Học viện như hiểu được khách hàng, kỹ năng, phương pháp trong việc bán hàng online với khách hàng. Tìm hiểu ngay khóa học nhé!