Trong môi trường kinh doanh đa dạng ngày nay, việc chọn lựa hình thức trả lương phù hợp là một yếu tố quan trọng đối với sự thành công của doanh nghiệp và sự hài lòng của nhân viên. Hãy cùng Học Viện Đào Tạo – Tư Vấn PMS tìm hiểu các hình thức trả lương phổ biến và nguyên tắc quan trọng trong việc xây dựng chính sách lương cho doanh nghiệp.
1. Các hình thức trả lương trong doanh nghiệp
1.1 Trả lương theo thời gian
Trả lương theo thời gian là một hình thức trả lương dựa vào số giờ làm việc hoặc số ngày làm việc thực tế. Thời gian này có thể tuân theo quy định của pháp luật hoặc dựa trên thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động.
Công thức tính:
Lương = Thời gian làm việc (giờ/ ngày/ tuần/ tháng) * Đơn giá lương theo thời gian
Phân loại lương theo thời gian với các yếu tố:
- Tiền lương theo giờ.
- Tiền lương theo ngày.
- Tiền lương theo tuần.
- Tiền lương theo tháng.
Ví dụ:
Bạn Hùng là một thợ xây dựng, Công ty xây dựng mà Hùng làm việc thường trả lương theo giờ làm việc. Theo hợp đồng, Hùng được hứa nhận 150.000 VNĐ mỗi giờ làm việc. Trong một tháng, Hùng đã làm việc tổng cộng 120 giờ. Lương của Hùng trong tháng sẽ là: 120 giờ x 150.000 VNĐ = 18.000.000 VNĐ.
Hoặc, Hùng làm việc theo ngày, công ty có thể trả lương theo số ngày làm việc thực tế trong tháng. Mức lương mỗi ngày là 1.500.000 VNĐ. Nếu Hùng làm việc trong 15 ngày trong một tháng, lương của bạn trong tháng đó sẽ là: 15 ngày x 1.500.000 VNĐ = 22.500.000 VNĐ.
1.2 Trả lương theo sản phẩm
Hình thức trả lương dựa vào sản phẩm là cách mà lương của người lao động được xác định dựa trên số lượng và chất lượng sản phẩm mà họ sản xuất hoặc hoàn thành trong một khoảng thời gian cố định. Trong trường hợp này, người sử dụng lao động đặt một tiêu chuẩn hoặc mục tiêu sản phẩm cho người lao động và xác định mức lương tương ứng cho mỗi sản phẩm.
Công thức tính lương:
Lương = Số lượng sản phẩm * Đơn giá lương một sản phẩm
Phân loại lương sản phẩm có thể được dựa theo các yếu tố sau:
- Lương theo sản phẩm trực tiếp: Đây là cách xác định lương dựa trên sản phẩm mà một cá nhân hoàn thành.
- Lương theo sản phẩm cho nhóm công nhân: Trong trường hợp này, lương được tính dựa trên sản phẩm mà một nhóm công nhân hoàn thành cùng nhau.
- Lương theo sản phẩm cho công nhân gián tiếp: Các công nhân gián tiếp, những người không sản xuất trực tiếp sản phẩm nhưng tham gia vào quá trình sản xuất.
- Lương theo sản phẩm kết hợp với chế độ tiền thưởng: Đôi khi, lương dựa trên sản phẩm có thể kết hợp với tiền thưởng dựa trên tiến độ làm việc nhanh hoặc chất lượng sản phẩm.
Ví dụ:
Một công ty sản xuất giày thể thao đã áp dụng hình thức trả lương dựa vào sản phẩm cho các công nhân trực tiếp sản xuất giày. Mục tiêu sản phẩm của họ cho mỗi công nhân là hoàn thành 100 đôi giày trong một tuần. Mỗi đôi giày hoàn thành sẽ được trả 50.000 VNĐ.
Công nhân A hoàn thành 120 đôi giày trong tuần đầu tiên của tháng. Lương của công nhân A trong tuần đầu tiên sẽ là 120 x 50.000 VNĐ = 6.000.000 VNĐ.
1.3 Trả lương theo phương pháp 3P
Lương 3P là cách trả lương dựa trên ba yếu tố:
- Trả lương theo vị trí công việc, ví dụ: giám đốc, quản đốc, công nhân trực tiếp sản xuất.
- Trả lương dựa vào trình độ chuyên môn như trình độ học vấn, khả năng đáp ứng các yêu cầu riêng của công ty.
- Trả lương dựa vào hiệu suất làm việc và kết quả hoàn thành công việc.
Ví dụ:
Công ty XYZ quy định lương cho nhân viên hỗ trợ kỹ thuật theo 3 yếu tố như sau:
- Position (P1): 2.200.000 VNĐ
- Person (P2): 1.500.000 VNĐ
- Performance (P3): 8.000.000 VNĐ
Nhân viên hỗ trợ kỹ thuật C có vị trí công việc trung bình (Position), trình độ đại học (Person) và hoàn thành công việc xuất sắc trong tháng 7. Lương tháng 7 của nhân viên hỗ trợ kỹ thuật C sẽ là: 2.200.000 VNĐ + 1.500.000 VNĐ + 8.000.000 VNĐ = 11.700.000 VNĐ.
Một số Doanh nghiệp nhỏ thường đặt ra câu hỏi là “Làm thế nào để trả lương cho nhân viên một cách chính xác nhất?” Tức là phải đảm bảo công bằng cho cả hai bên: nhân viên nhận về số tiền xứng đáng với đóng góp cho Doanh nghiệp. Hiểu được điều đó, chúng tôi cho triển khai khóa học xây dựng hệ thống lương 3P, giúp đảm bảo tính công bằng khi trả lương cho nhân viên, có thể sẽ giúp ích cho các bạn.
Bên cạnh đó, Học Viện PMS có triển khai chương trình tư vấn lương 3P chính xác, hiệu quả cho nhiều Doanh nghiệp lớn hiện nay theo phương pháp tính lương theo 3P. Nếu có nhu cầu, quý Doanh nghiệp có thể liên hệ ngay với Học Viện PMS qua số Hotline 0965 845 468. để được hỗ trợ tư vấn trong thời gian sớm nhất.
1.4 Trả lương theo doanh thu
Hình thức trả lương dựa vào doanh thu là cách tính lương mà thu nhập của nhân viên phụ thuộc trực tiếp vào số tiền doanh thu mà họ tạo ra. Đây là một hình thức thúc đẩy nhân viên làm việc hiệu quả để tăng doanh số bán hàng hoặc doanh thu cho công ty.
Công thức tính
Lương = Lương cơ bản + (Doanh thu x Tỷ lệ phần trăm)
Lương theo doanh thu có thể được phân thành:
- Lương trả theo doanh số cá nhân.
- Lương trả theo doanh số nhóm.
- Lương trả thưởng kinh doanh.
Ví dụ:
Lan là một chuyên viên kinh doanh cho một công ty bất động sản. Hợp đồng của bạn quy định rằng Lan sẽ nhận một lương cơ bản hàng tháng là 5.000.000 VNĐ và sẽ còn được thưởng một phần trăm (ví dụ: 3%) từ tổng giá trị bất động sản Lan đã bán trong tháng.
Trong tháng, Lan đã bán một căn nhà với giá trị là 10 tỷ VNĐ. Lương của Lan trong tháng sẽ được tính như sau:
- Lương = Lương cơ bản + (Doanh thu x Tỷ lệ phần trăm)
- Lương = 5.000.000 VNĐ + (10 tỷ VNĐ x 3%) = 5.000.000 VNĐ + 300.000.000 VNĐ = 305.000.000 VNĐ.
Vậy, Lan sẽ nhận được lương là 305.000.000 VNĐ trong tháng đó, dựa vào doanh thu mà bạn đã tạo ra.
1.5 Trả lương theo lương khoán
Trả lương theo hình thức khoán là cách tính lương dựa vào khối lượng công việc, chất lượng và thời gian hoàn thành một dự án hoặc công việc tổng thể, thay vì trả lương theo từng chi tiết hoặc giai đoạn.
Ví dụ:
A là một nhà thầu xây dựng và A đã nhận một hợp đồng để sơn lại văn phòng của một công ty vào ngày 20.03. Hợp đồng quy định rằng A sẽ nhận được một khoản lương cố định là 5.000.000 VNĐ sau khi A hoàn thành công việc, bao gồm việc sơn tường và làm sạch văn phòng. Không quan trọng A phải sử dụng bao nhiêu lít sơn hay mất bao nhiêu giờ làm việc, mức lương 5.000.000 VNĐ sẽ được trả cho A khi công việc hoàn thành. Đây là một ví dụ về cách trả lương theo hình thức khoán.
1.6 Trả lương theo năng lực mỗi người
Trả lương dựa trên năng lực là cách tính lương dựa vào khả năng và năng lực của người lao động để hoàn thành công việc.
Công thức tính:
Lương = Giá trị năng lực + Lương cơ bản
Ví dụ:
Một công ty công nghệ dựa trên năng lực phân tích dữ liệu của nhân viên để trả lương và công ty đã chia lương thành ba mức:
- Mức lương 8.000.000 VNĐ cho nhân viên có kiến thức cơ bản về phân tích dữ liệu và chưa có nhiều kinh nghiệm.
- Mức lương 12.000.000 VNĐ cho nhân viên có kiến thức nền tảng về phân tích dữ liệu, biết sử dụng các công cụ phân tích và có kinh nghiệm trong việc xử lý dữ liệu cơ bản.
- Mức lương 18.000.000 VNĐ cho nhân viên biết kiến thức nền tảng về phân tích dữ liệu, có kinh nghiệm trong việc phân tích dữ liệu phức tạp, xử lý dữ liệu lớn và có khả năng dự đoán xu hướng dựa trên dữ liệu.
2. Nguyên tắc trả lương và kỳ hạn lương
2.1 Nguyên tắc trả lương
Người sử dụng lao động cần thực hiện việc trả lương đúng theo hợp đồng, đầy đủ và đúng thời hạn. Trong trường hợp người lao động không thể nhận lương trực tiếp, họ có thể uỷ quyền cho người khác để nhận lương một cách hợp pháp.
Người sử dụng lao động không được can thiệp vào việc người lao động quyết định cách sử dụng lương của họ. Họ không được ép buộc người lao động tiêu tiền lương vào việc mua hàng hóa hoặc sử dụng dịch vụ từ bất kỳ đơn vị nào, ngoại trừ trường hợp mà người lao động đã đồng ý.
2.2 Kỳ hạn lương
Người lao động có thể nhận lương theo giờ, ngày, tuần và lương được trả sau mỗi đơn vị thời gian làm việc hoặc theo thỏa thuận, nhưng không quá 15 ngày một lần.
Người lao động hưởng lương hàng tháng hoặc một nửa tháng, thời điểm trả lương được thỏa thuận và phải tuân theo một chu kỳ cố định.
Đối với lương dựa trên sản phẩm hoặc khoán, việc trả lương phụ thuộc vào thỏa thuận giữa hai bên và nếu công việc kéo dài trong nhiều tháng, lương có thể được tạm ứng hàng tháng dựa trên khối lượng công việc thực hiện trong tháng đó.
Trong trường hợp người sử dụng lao động không thể trả lương đúng hạn vì lý do bất khả kháng, họ cần tìm mọi biện pháp để khắc phục tình hình. Tuy nhiên, nếu trả lương chậm từ 15 ngày trở lên, người sử dụng lao động cần bồi thường người lao động ít nhất mức lãi suất được tính dựa trên lãi suất huy động tiền gửi có kỳ hạn 01 tháng tại ngân hàng nơi mở tài khoản trả lương.
Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về các hình thức trả lương trong Doanh nghiệp phổ biến và nguyên tắc quan trọng trong quá trình quản lý chính sách lương trong doanh nghiệp. Việc lựa chọn đúng hình thức trả lương có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc thu hút và giữ chân nhân viên, cũng như tối ưu hóa hiệu suất làm việc. Hãy cân nhắc kỹ và điều chỉnh chính sách lương của bạn để đảm bảo nó phản ánh tốt nhu cầu và mục tiêu của tổ chức của bạn.
Đăng ký nhận bản tin
Hãy gửi thông tin để không bỏ sót bất kỳ tin tức hoặc chương trình khuyến mãi từ Học Viện PMS